خاک شناسی

مقدمه: 

خاک ترکیبی از مواد آلی و معدنی است که از تخریب و تجزیه سنگ ها  تشکیل می شود. خاک در شرایط و اقلیم های متفاوت دارای نوع و ترکیب های متفاوتی هستند. یکی از مسائل مهم در راه و ساختمان سازی میزان آبی است که دانه های خاک  جذب می کنند.در این مقاله می خواهیم درخصوص نحوه و شرایط تشکیل خاک مطالبی را برای شما بیان نماییم.

خاک شناسی و میزان جذب آب

یکی از مواردی که در میزان جذب آب خاک موثر است، درجه درشتی یا ریزی دانه های خاک دارد. بدین صورت که هر چه دانه ریزتر باشد میزان آب بیشتر را جذب می کند. از همین رو خاک با دانه های ریز جهت ساختمان سازی مناسب نبوده و خاک مناسب، خاکی متشکل از دانه های ریز و درشت می باشد.

عوامل موثر در تشکیل خاک

• سنگ‌های اولیه: خاک های تجزیه شده از سنگ های اولیه ای مانند آذرین، دگرگونی و رسوبی، به کانی های تشکیل دهنده آن سنگ و عواملی دیگر شامل شرایط منطقه ای و آب و هوایی بستگی دارد. خاک های متشکل از سنگ هایی با کانی های مقاوم که با تخیب شیمیایی شکل گرفته اند، اغلب به صورت شنی و ماسه ای بوده و ارزش کشاورزی ندارد.

• طبیعت خاک ها : مرغوبیت خاک ها به نوع و مقدار مواد آلی شامل ازت و کربن در آن بستگی دارد. بعضی از گیاهان و باکتری نیتروژن مورد نیاز خاک را تایمن می کنند. همچنین بقایای گیاهان و تجزیه آن ها  باعث تولید یک نوع ماده آلی کربن دار به نام هوموس می شود. بدین صورت خاک ها نیتروژن  و کربن مورد نیاز خود را به صورت طبیعی تامین می کنند.
• زمان : به عنوان یکی دیگر از عوامل موثر در تشکیل خاک، مدت زمان تخریب کانی ها و سنگ ها می باشد . هر چه مدت زمان این تخریب طولانی تر، عمل تخریب فیزیکی و شیمیایی کامل تر صورت گرفته و خاک مرغوب تری ایجاد می گردد. معمولا سنگ های رسوبی زمان تخریب کمتری نسبت به دیگر انواع خاک ها دارند و در مقابل سنگ های آذرین زمان بیشتری برای تخریب نیاز دارد.
• شرایط آب و هوایی : یکی از عواملی که تاثیر بسیار زیادی در کیفیت خاک  دارد،شرایط آب و هوایی از قبیل رطوبت و حرارت می باشد. وفور زیاد آب های نفوذی و جاری در زمین، به خصوص زمین های شیبدار، باعث شست و شوی خاک شده و به تدریج میزان مواد آلی و معدنی خاک را کاهش می دهند. در مقابل هرچه میزان رطوبت و حرارت بیشتر شود، سرعت تخریب خاک نیز افزایش می یابد.
• تاثیرات محیطی در تشکیل خاک : یکی دیگر از عوامل موثر در تشکیل خاک شرایط محیطی است که خاک در آن تشکیل می گردد. از این رو مناطقی که زمینی صاف مسطح دارند، به سادگی رسوبات و مواد تخریب شده در سطح زمین حرکت نکرده و زمان کافی جهت تخریب و تجزیه به صورت کامل وجود دارد. در مقابل در زمین هایی با شیب زیاد و تند، بر اثر جاری شدن آب و عوامل دیکر، به راحتی مواد تخریب شده حرکت و به محل دیگر می روند و در نتیجه مواد معدنی و آلی را به آرامی از دست می دهند و خاک مرغوبیت خود را از دست می دهد.