آنالیز ورمی کمپوست، جدول تحلیل ورمی کمپوست
آنالیز ورمی کمپوست به بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی و بیولوژیک ورمی کمپوست برای تعیین کیفیت، پایداری و مناسب بودن برای کاربرد در خاک و کشاورزی گفته میشود. این پارامترها شامل pH، EC (هدایت الکتریکی)، نسبت کربن به نیتروژن (C/N)، نیتروژن کل، کربن آلی کل و دیگر شاخصهای مرتبط با بلوغ و سلامت کود هستند که به کمک آنها میتوان کیفیت ورمی کمپوست را ارزیابی کرد.
آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چرا استفاده از برخی کودها، جان دوبارهای به گیاهان میبخشند؟ پاسخ، درکیفیت کود، این طلای باارزش سیاه، برای خاک است. در این مقاله با آنالیز ورمی کمپوست همراه میشویم تا دقیقاً بدانید، کود مفید و مقوی برای خاک و محصولات شما باید دارای چه مواد مغذی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ریزمغذیهایی چون آهن، روی، مس و منگنز باشند. با ما همراه باشید و در صورت هر گونه سوال و راهنمایی با شماره ۰۲۱۴۴۰۵۲۴۴۱ تماس بگیرید.
هدف از آنالیز و تحلیل ورمی کمپوست چیست؟
برای اینکه مشخص شود کود ورمی کمپوست، به چه اندازه، مواد مغذی و مفید را به خاک اضافه میکند و چگونه بر رشد گیاهان، تاثیر میگذارد؛ نیاز به تحلیل و آنالیز ورمی کمپوست است. آگاهی که نسبت به ورمی کمپوست به دست میآورید، باعث میشود، تصمیمات علمی و دقیقی برای افزایش بازدهی محصولات بگیرید. همچنین با انجام آنالیز ورمی کمپوست میتوانید:
- میزان مواد مغذی اصلی (N، P، K) که به خاک و گیاه منتقل میشود را دقیق بدانید.
- نسبت کربن به ازت (C/N) را بررسی کنید تا کود بیشترین تأثیر را بر رشد و عملکرد گیاه داشته باشد.
- شوری و pH کود را بسنجید تا از آسیب به گیاهان حساس جلوگیری شود.
- اطلاعات لازم برای ترکیب با سایر کودها یا اصلاح خاک را داشته باشید.
آنالیز ورمی کمپوست (تحلیل آنالیز کود ورمی کمپوست)

تحلیل و آنالیز ورمی کمپوست گام مهمی در شناخت کیفیت و ارزش کود است. هرچقدر که ترکیب شیمیایی ورمی کمپوست دقیق تر مورد آزمایش قرار بگیرد، انتخاب بهتری براساس نوع گیاه و خاک محوطه خود میتوانید داشته باشید. ما در ادامه تلاش بر این داشته ایم که شاخص های مهم در آنالیز ورمی کمپوست را معرفی کنیم تا این تصمیم، بهتر رقم بخورد.
به نقل از سایت معتبر اسپرینگر(SpringerLink): pH و هدایت الکتریکی (EC) پارامترهای مهمی برای ارزیابی بلوغ و کیفیت ورمی کمپوست هستند. معمولاً در طول فرآیند ورمی کمپوست، pH از قلیایی به سمت خنثی کاهش مییابد و EC به عنوان یک شاخص خوب کیفیت برای استفاده در کشاورزی محسوب میشود.
نسبت کربن به ازت (نیتروژن) در خاک (C/N ratio)
یکی از مهم ترین شاخصها در آنالیز ورمی کمپوست، نسبت کربن به ازت است؛ چرا که نشان میدهد کود، چه میزان مواد آلی مانند نیتروژن(Nitrogen) به خاک اضافه میکند و تأثیر آن بر رشد گیاهان چگونه میباشد. کود ورمی کمپوست با نسبت مناسب C/N باعث آزادسازی تدریجی نیتروژن شده و از هدر رفتن یا سوختن مواد مغذی جلوگیری میکند.
نسبت ایده آل نیتروژن به کربن برای ورمی کمپوست عموما بین 10 تا 20 است و اگر این نسبت از 30 بالاتر رود، پدیدهای به نام “معدنی شدن منفی” رخ میدهد؛ درواقع، ازت موجود در خاک به شکل غیرقابل استفادهای برای گیاهان تبدیل میگردد. به همین دلیل، تعیین دقیق نسبت کربن به ازت قبل از استفاده از ورمی کمپوست از اهمیت بالایی برخوردار است.
همچنین باید دانست که همزمان، با افزودن کاه و کلش به خاک، مقداری ازت نیز به آن اضافه می گردد؛ زیرا این مواد، نسبت کربن به نیتروژن (C/N) بالاتری دارند و تجزیه آنها باعث آزادسازی تدریجی نیتروژن میشود.
جدول زیر نشان میدهد که چگونه نسبت C/N روی کیفیت و عملکرد کود ورمی کمپوست تأثیر میگذارد:
| محدوده C/N | نتیجه بر رشد گیاه | توضیح اثر |
| کمتر از 10 | افزایش سریع رشد ولی احتمال از دست رفتن نیتروژن و شسته شدن آن | نیتروژن زیاد نسبت به کربن |
| 10 – 20 | آزادسازی متعادل نیتروژن، بهترین رشد گیاه و حفظ مواد مغذی | نسبت ایدهآل |
| 20 – 30 | رشد گیاه مناسب، ولی نیاز به زمان بیشتر برای تجزیه مواد آلی | نسبت بالاتر از ایدهآل |
| بالای 30 | معدنی شدن منفی، کاهش نیتروژن قابل استفاده، رشد ضعیف گیاه | کربن زیاد نسبت به نیتروژن |
مقدار غلظت نمک ورمی کمپوست (هدایت الکتریکی (EC))

برای سنجش غلظت نمک در کود ورمی کمپوست، ابتدا نیاز است در رابطه با EC بدانید. هدایت الکتریکی یا EC(Electrical Conductivity) معیاری برای سنجش غلظت نمک در کود ورمی کمپوست است که نشان میدهد چه مقدار یون محلول (نمک) در کود وجود دارد. هر چه مقدار یونهای سدیم(Sodium)، کلر(Chloride)، پتاسیم(Potassium)، کلسیم(Calcium) و سایر عناصر محلول بیشتر باشد، EC بالاتر رفته و کود، شورتر میشود.
بنابراین اگر غلظت نمک در کود بالا باشد میتواند به گیاهان آسیب برساند، زیرا جذب آب توسط ریشهها کاهش یافته و گیاه، دچار خشکی فیزیولوژیکی میگردد. همچنین برخی یونها مانند سدیم، کلر و بور(Boron) در مقادیر زیاد میتوانند مسمومیت گیاهی ایجاد کرده و یا تعادل غذایی گیاه را مختل کنند و در نهایت جذب عناصر ضروری مانند پتاسیم و نیترات(Nitrate) را کاهش دهند.
شوری کود ورمی و رشد گیاه
همانطور که متوجه شدید اثر شوری ورمی کمپوست بر گیاهان بستگی به میزان هدایت الکتریکی(EC) دارد. در جدول زیر محدودههای مختلف EC و تأثیر آن بر گیاهان آمده است تا درک بهتری از آن داشته باشید:
| محدوده هدایت الکتریکی(EC) | وضعیت خاک | توصیه برای کشت گیاهان |
| کمتر از 2 | غیرشور | تمامی گیاهان قابل کشت هستند. |
| 2 – 4 | متوسط | گیاهان حساس نباید کاشته شوند، فقط گیاهان مقاوم به شوری قابل کشت هستند. |
| بیشتر از 4 | بسیار شور | فقط گیاهان بسیار مقاوم به شوری قابل کاشت هستند، خطر آسیب به گیاهان حساس بالا است. |
نکته: اگر در هنگام خرید ورمی کمپوست مشاهده کردید که هدایت الکتریکی (EC) بالاتر از 4 است، بدانید که این کود برای گیاهان حساس مانند گلهای زینتی و سبزیجات تازه مناسب نیست و توصیه میشود که ورمی را با کودهای دیگر، ترکیب یا رقیق کنید.
بررسی میزان اسیدی بودن Ph کود ورمی کمپوست

برای درک بهتر اهمیت pH، ابتدا باید نوع خاک مزارع یا گلدانهای خود را بشناسید؛ خاکهای قلیایی یا سدیمی، خاکهایی هستند که معمولاً pH بیش از 8.5 دارند و به دلیل وجود زیاد املاح سدیم(Na)، کلسیم(Ca) و منیزیم(Mg)، به سمت قلیایی شدن میل پیدا میکنند. خاک های سدیمی معمولاً در مناطق خشک و نیمه خشک یافت میشوند و یکی از چالشهای اصلی آنها، کاهش جذب عناصر غذایی مهم مانند آهن(Fe)، روی(Zn)، منگنز(Mn) و فسفر(P) توسط گیاهان است. به همین دلیل، قبل از خرید هر گونه کود مانند ورمی کمپوست، ابتدا نوع خاک خود را بسنجید و سپس نسبت به PH آن، کود مورد نظر خود را خریداری نمایید.
بررسی pH کود که به آن پتانسیل هیدروژنی (potential of Hydrogen) گفته میشود، یکی از اصلی ترین بخشهای آنالیز ورمی کمپوست است، چون pH نقش مستقیمی در دسترس پذیری عناصر غذایی و رشد گیاهان دارد. کودهایی که دارای pH خنثی تا کمی اسیدی(بین 6.5 تا 7.5) هستند، معمولاً باعث تعادل شیمیایی در خاک و افزایش کارایی جذب مواد مغذی میشوند. بنابراین، دانستن pH خاک و مقایسهی آن با pH کود ورمی کمپوست، به شما کمک میکند تا تطابق مناسبی بین خاک و کود برقرار کرده و بیشترین بهره وری را از محصولات خود به دست آورید.
جدول محدوده pH و اثر آن بر رشد گیاهان:
| محدوده pH | وضعیت خاک | تأثیر بر گیاه | توضیحات تکمیلی |
| کمتر از 5.5 | بسیار اسیدی (Highly Acidic) | کاهش جذب مواد غذایی، رشد ضعیف | نیاز به آهک برای تنظیم pH |
| 5.5 – 6.5 | اسیدی ملایم (Slightly Acidic) | مطلوب برای بسیاری از گیاهان زراعی | جذب عناصر در حالت تعادل نسبی |
| 6.5 – 7.5 | خنثی (Neutral) | بهترین حالت رشد و جذب عناصر | شرایط ایدهآل برای ورمی کمپوست |
| 7.5 – 8.5 | قلیایی ملایم (Slightly Alkaline) | کاهش جذب ریزمغذیها | نیاز به اصلاح با مواد آلی یا گوگرد |
| بیشتر از 8.5 | قلیایی یا سدیمی (Alkaline/Sodic) | کاهش شدید رشد و زردی برگها | افزودن ورمی کمپوست یا گوگرد برای اصلاح |
نکته: کود ورمی کمپوست با pH نزدیک به 7 علاوه بر اثرگذاری مثبت روی گیاهان، به بهبود ساختار خاک، افزایش نگهداری رطوبت و فعالیت باکتریهای مفید میپردازد.
میزان مواد آلی (OM) و کربن آلی (OC)
مقدار مواد آلی(Organic Matter) و کربن آلی(Organic Carbon) موجود در ورمی کمپوست، نشان دهنده کیفیت وتوانایی کود در تامین مواد غذایی گیاهان است. مواد آلی شامل بقایای گیاهان، حیوانات و فعالیت میکروارگانیسمها است که در مراحل مختلف تجزیه قرار دارند. این مواد علاوه بر بهبود بافت خاک، موجب افزایش ظرفیت نگهداری آب، تهویه بهتر و تأمین عناصر ضروری مانند نیتروژن (Nitrogen)، فسفر (Phosphorus) و گوگرد (Sulfur) میشوند.
از این رو کربن آلی در واقع پایه و اساس مواد آلی است و میزان آن، ارتباط مستقیمی با کیفیت خاک دارد. هرچه مقدار کربن آلی بیشتر باشد، فعالیت میکروبی خاک افزایش یافته و مواد مغذی با سرعت بیشتری در دسترس گیاهان قرار میگیرند.
فرمول محاسبهی مواد آلی و نیتروژن:
- درصد ماده آلی = درصد کربن آلی × 1.724
- نیتروژن کل = درصد ماده آلی × 0.05
جدول زیر ارزیابی میزان کربن آلی و کیفیت خاک را نشان میدهد:
| میزان کربن آلی (OC %) | درجه مرغوبیت خاک | ویژگیها |
| کمتر از 0.5 | پایین | حاصلخیزی ضعیف، نیاز به افزودن ورمی کمپوست |
| 0.5 – 0.75 | متوسط | وضعیت قابل قبول، مناسب برای بیشتر گیاهان |
| بیشتر از 0.75 | بالا | خاک بسیار حاصلخیز، دارای میکروارگانیسم فعال |
اندازه گیری کربن آلی خاک O.C
اندازه گیری میزان کربن آلی موجود در خاک، از روشهای استاندارد آزمایشگاهی مانند Walkley-Black Method استفاده میشود. در این روش، مقدار کربن موجود در خاک با استفاده از اکسیداسیون شیمیایی و تعیین میزان دی اکسید کربن آزادشده محاسبه میگردد. در نتیجه کشاورزان و باغداران با توجه به این محاسبات درمی یابند که خاک چه مقدار مواد آلی را حفظ کرده و چه میزان از کود آلی باید به آن اضافه شود تا به سطح مطلوبی برسد.
رطوبت و وزن مخصوص ظاهری

از دیگر عوامل موثر در تعیین کیفیت کود که در آنالیز ورمی کمپوست مهم است، بررسی رطوبت (Moisture Content) میباشد. چرا که کرم ها و میکروارگانیسمها در محیط مرطوب فعالیت بهتری دارند و مقدار ایده آل این رطوبت برای ورمی کمپوست معمولا بین 30 تا 40 درصد است. اگر رطوبت کمتر از 25٪ باشد، فعالیت زیستی کاهش یافته و تجزیه مواد آلی کند میشود؛ در مقابل، رطوبت بالاتر از 50٪ ممکن است باعث فشردگی خاک و کاهش اکسیژن رسانی گردد.
شاخصی که در تراکم خاک یا کود مهم است، وزن میباشد. ورمی کمپوست با وزن مخصوص پایین (معمولاً بین 0.5 تا 0.8 گرم بر سانتی متر مکعب) دارای تهویه بهتر، نفوذ پذیری بالاتر و ساختار مطلوب تری، برای رشد ریشهها است.
مقادیر استاندارد رطوبت و وزن مخصوص ورمی کمپوست:
| شاخص | محدودهی استاندارد | تفسیر |
| رطوبت (Moisture %) | 30 – 40 | مناسب برای فعالیت بیولوژیکی |
| وزن (g/cm³) | 0.5 – 0.8 | ایده آل برای تهویه و رشد ریشه |
| کربن آلی (OC %) | 0.75 به بالا | نشان دهنده کیفیت بالای ورمی کمپوست |
عناصر غذایی پرمصرف (N، P، K)
از مهم ترین کاربردهای ورمی کمپوست در کشاورزی، تأمین عناصر غذایی پرمصرف شامل نیتروژن(N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است. این عناصر پایهای برای رشد گیاه هستند و کمبود آنها میتواند منجر به کاهش کیفیت و عملکرد محصول گردد. ورمیکمپوست با فرآیند تجزیه میکروبی و فعالیت کرمهای خاکی، مواد آلی موجود در منابع مختلف غذایی را به شکلی قابل جذب برای گیاهان تبدیل میکند.
ریزمغذیها (Fe، Zn، Mn، Cu)
علاوه بر موارد بالا، عناصر ریزمغذی مانند آهن (Fe)، روی (Zn)، منگنز (Mn) و مس (Cu) نقش حیاتی در رشد و سلامت گیاهان ایفا میکنند. این عناصر حتی در مقادیر کم، برای فعالیت آنزیمها، فتوسنتز و تولید پروتئین در گیاهان ضروری هستند که از مزایای مهم کود ورمی کمپوست، افزایش دسترسی گیاه به این عناصر در خاک می باشد.
مطالعات میدانی و آزمایشهای بلندمدت نشان دادهاند که استفاده از ورمیکمپوست، چه به صورت خالص و چه در ترکیب با کودهای شیمیایی، به طور قابل توجهی غلظت ریزمغذیها در خاک و اندامهای گیاهی را افزایش میدهد. به عنوان مثال، تحقیقاتی در عرض سه سال بر روی کاهو نشان داد که:
- استفاده از 40 تن ورمیکمپوست در هر هکتار بیشترین اثر را بر افزایش Fe، Zn، Mn و Cu داشت.
- ترکیب ورمیکمپوست با کود شیمیایی نیز باعث افزایش غلظت این عناصر شد، اما ورمیکمپوست خالص هم به تنهایی تأثیر قابل توجهی داشت.
- مدت زمان استفاده از ورمی کمپوست نیز اهمیت دارد؛ در طول سه سال، غلظت عناصر ریزمغذی به ترتیب افزایش یافت و بیشترین غلظت در پایان سه سال مشاهده شد.
به بیان دیگر، کود ورمی کمپوست یک راهکار موثر برای غنی سازی خاک با ریزمغذی ها است و در کشاورزی و باغبانی میتواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشد.
جدول آنالیز و تحلیل کود ورمی کمپوست
ما در شرکت رویال کشت، سال هاست که با عشق به زمین و باور به کشاورزی سالم، در کنار کشاورزان و دوستداران طبیعت ایستادهایم. همچنین توانسته ایم افتخار همقدمی با مردم زحمت کش کشورمان را در تمامی مراحل کشت و برداشت داشته باشیم تا محصولاتی با کیفیت و ارزنده به عمل بیاورند. در ادامه، جدول آنالیز ورمی کمپوست رویال کشت را مشاهده میکنید؛ نتیجه سالها تلاش، پژوهش و تعهد برای ارائه محصولی که زمین را زنده تر و محصولات را پربار تر میکند.
| نوع آزمایش | شوری در نسبت 10/1 | اسیدینه به نسبت 10/1 | فسفر | اکسید فسفر | پتاسیم | اکسید پتاسیم | ازت کل | کلسیم | منیزیم | آهن | روی | مس | منگنز | بور | مواد آلی | کربن آلی |
| ورمی کمپوست | 1/04 | 7/74 | 0/71 | 1/62 | 0/32 | 0/384 | 1/03 | 10/17 | 0/981 | 8836/2 | 176/4 | 15/15 | 501/6 | 41/02 | 43/01 | 15/37 |
خرید کود ورمی کمپوست رویال کشت، همراه با آنالیز دقیق و تحلیل علمی کیفیت تولید کود ورمی
همانطور که خواندید، آنالیز ورمی کمپوست اقدام مهمی در انتخاب و خرید کود ورمی است و بررسی علمی ترکیبات آن کمک میکند تا از رشد پایدار گیاه و افزایش عملکرد محصولات اطمینان حاصل کنید. لازم به ذکر است که ما در شرکت رویال کشت، با آزمایشهای دقیق و نظارت علمی بر روی تولید ورمی کمپوست، کودی را عرضه میکنیم که طبیعی و مطابق با سطح استاندارد جهانی است. در صورتی که برای خرید کود ورمی کمپوست رویال کشت نیاز به مشاوره تخصصی دارید میتوانید با شماره ۰۲۱۴۴۰۵۲۴۴۱ تماس بگیرید، تیم ما همواره آماده راهنمایی کردن شما است.
سوالات متداول در رابطه با آنالیز ورمی کمپوست
چرا به آنالیز کود ورمی کمپوست نیاز داریم؟
آنالیز کود ورمیکمپوست به کشاورزان کمک میکند تا از ترکیب واقعی کود (مانند درصد نیتروژن، فسفر، پتاسیم، ریزمغذیها، pH ) آگاه شوند؛ تا کود مناسب برای نوع خاک و گیاه انتخاب گردد.
بهترین نسبت کربن به نیتروژن در ورمی کمپوست چقدر است؟
بهترین نسبت کربن به نیتروژن (C:N) در ورمیکمپوست حدود ۲۰ تا ۳۰ به ۱ است. این نسبت تعادل بین مواد آلی (کربن) و مواد پروتئینی (نیتروژن) را نشان میدهد.
آیا شوری بالای ورمی کمپوست به گیاه آسیب می زند؟
بله، اگر ورمیکمپوست پیش از اندازه شور باشد میتواند به گیاه آسیب بزند. اگر هدایت الکتریکی (EC) بالاتر از ۴ دسی زیمنس(deci siemens) بر متر باشد، خاک یا کود شور به حساب میآید و گیاهان حساس مانند گل های زینتی در چنین شرایطی دچار خشکی فیزیولوژیکی، مسمومیت یونی (مانند سدیم و کلر) و اختلال در جذب مواد غذایی ضروری مانند پتاسیم و نیترات میشوند.
چگونه می توان کیفیت کود ورمی کمپوست رویال کشت را سنجید؟
شما میتوانید با بررسی برگه آزمایش آنالیز ورمی کمپوست که در مقاله ذکر شده است، کیفیت این کود را بررسی کنید و در صورت نیاز به هرگونه راهنمایی با شماره ۰۲۱۴۴۰۵۲۴۴۱ تماس بگیرید.