کاهو (Lettuce) از ریشه کلمه لاکتوسا در زمان روم و یونان گرفته شده است که لاک به معنی شیر به کنایه از ماده سفیدی که شیره گیاهیست، که از بریدن ساقه ترشح می شود، گرفته شده است. نام علمی آن Lactuca sativa ، گیاهی از خانواده گل میناسانان می باشد.
دانه این گیاه را در زمان مصر باستان از علف های هرزی که جهت تولید روغن استفاده می شد، بدست آوردند. این گیاه گاهاً به صورت بذر یا ساقه نیز پرورش می یابد اما به طور معمول به حالت سبزی پرورش می یابد. پرورش کاهو در قرن 18 میلادی به باغات رسید و قاره اروپا و آمریکای شمالی بازار فروش این محصول بودند. این گیاه در قرن 15 به وسیله کریستف کلمب از قاره اروپا به قاره آمریکا برده شد.
سبزی کاهو که به کاهوی یک ساله مرسوم است، برای کشت به دمای نسبی پایین لازم داشته تا از گل دادن آن جلوگیری شود. موجوداتی همچون قارچ ها، باکتری ها و حشرات و آفات پستاندار که ممکن است دچار کمبود مواد غذایی گردند، باعث آفت زدگی و آسیب کاهو می شوند. اندازه کاهو بین 15 تا 20 سانتی متر است. رنگ آن طیفی از رنگ سبز تا قرمز را دارد که البته با برگ های زرد طلایی و آبی و خاکستری نیز موجود می باشد. کاهو دارای اندازه ها و شکل هایی مانند حلزونی، موج دار، شکافدار و تزئینی را دارا می باشد. بهترین زمان کشت کاهو در فصل پاییز در مناطقی با زمستان نه چندان سرد است کشت می شود و مناطق با زمستان سرد نیز در بهار کشت می شود.
آب و هوا و کاشت :
کاهو برای رشد خوب و محصول با کیفیت نیازمند خاک حاصلخیز و آبیاری مناسب است. این گیاه نیازمند اقلیمی با آب و هوای خنک است. این گیاه در اغلب خاک های آلی، معدنی و لومی رشد می کند. خاک های شنی که جز دسته خاک های معدنی می باشد، دارای بافت هایی سبک بوده که آب را به خوبی در خود نگه نمی دارد. در مقابل خاک های رسی که یک نوع از خاک های معدنی می باشد، با توجه به بافت مقاوم و سنگین آب را به خوبی در خود نگه داشته و در تابستان خنک و در زمستان گرم می باشند که بهترین نوع خاک برای رشد کاهو می باشد.
کاهو با توجه به فصل کاشت و نوع آن، زمانی بین 60 الی 120 روز مدت بین کاشت تا برداشت قابل استفاده است. این گیاه در دمای بالا به سرعت گل هایی زرد رنگ تا ارتفاع 90 سانتی متر داده و به همین دلیل کشاورزان اجازه رشد کامل نداده تا از تلخ و غیرقابل فروش شدن آن جلوگیری کنند. همچنین نگهداری کاهو در دمای انجماد علی رغم کاهش سرعت پرورش، باعث خراب شدن برگ های بیرونی می شود. با توجه به کوتاه بودن عمر کاهو پس از برداشت، می بایست به سرعت به فرو برسد تا از گندیدگی و افت زدگی آن جلوگیری شود. این گیاه برای رشد نیازمند نور زیاد با خاکی با رطوبت بالا را نیاز دارد.
دمای مناسب برای رشد 15 الی 20 درجه سانتی گراد در روز و در ش 10 درجه سانتی گراد می باشد. افزایش دما تا بیش از 25 درجه سانتی گراد باعث توقف رشد شده و کاهو شروع به گل دهی و تولید بذر می کند. باران های شدید رشد گیاه را مختل و باعث افزایش سرعت رشد شده و در نتیجه رطوبت خاک نامتعادل می شود و در نتیجه کاهو عمل آمده بزرگ با سری پف کرده خواهد بود.
فاصله مناسب برای کاشت یک ردیفه با کاهوهایی نه چندان بزرگ، می بایست فاصله بین دو ردیف 50 سانتی متر باشد و برای برای کشت دو ردیفه فاصله بین دو مرکز ردیف می بایست حداقل 100 سانتی متر باشد.
آبــیــاری :
جهت برداشت محصول خوب، پیشنهاد میگردد آبیاری بارانی حداقل یک بار در ابتدای دوره رشد انجام گردد. سپس از طریق جوی های آب دو طرفه قبل از تشکیل پیچ کاهو، آبیاری گردد. معمولا در مزارعی که کشت بر روی مزرعه شیبدار انجام می شود، آبیاری بارانی تا زمان برداشت کاهو مورد استفاده قرار میگیرد. اگر نیاز به خرید کاهو گلخانه ای دارید با ما در تماس باشید.
در کشاورزی مدرن برای آبیاری کاهو از روش آبیاری قطره ای یا آب یاری زیر خاکی استفاده می شود که این کار باعث می شود استفاده از آب در ناحیه ریشه به حداقل برسد. بدین ترتیب آبیاری اولیه به صورت بارانی جهت تسریع در جوانه زنی انجام شده و پس از آن جهت ادامه رشد به صورت قطره ای آبیاری می شود.
تعداد دفعات آبیاری به نوع بافت خاک، فصل کاشت، فصل رشد، دمای محل کشت بستگی دارد. در آب و هواهی خنک با خاک های سنگین دو مرتبه در هفته و در آب و هوای گرم با دمای بالا به صورت هفتگی می بایست آبیاری گردد.
* نکته : به علت ترد بودن برگ های کاهو و شکنندگی آن، یک روز قبل از برداشت نباید آبیاری شده و وجود شبنم بر روی برگ های کاهو باعث آسیب به محصول خواهد شد.